Πως να κάνουμε ένα σημερινό παιδί να καταλάβει ότι οι ναζί καταδίωξαν και εξόντωσαν εκατομμύρια άντρες, γυναίκες και παιδιά, μόνο και μόνο επειδή ήταν Εβραίοι; Στο μείζον αυτό ζήτημα, στο πρόβλημα του απόλυτου κακού, μια διακεκριμένη ιστορικός απαντά στις ευθείες ερωτήσεις της κόρης της.

Γραμμένο με απλότητα που ποτέ δεν προδίδει την πολυπλοκότητα του θέματος. Η συγγραφέας μιλάει στην κόρη της με αμεσότητα, χωρίς καθόλου διδακτισμό, αλλά με αίσθηση ευθύνης, τοποθετώντας κάθε φορά τα ζητήματα στο ιστορικό τους πλαίσιο. Το κείμενο συνοψίζει τα μεγάλα θέματα του Ολοκαυτώματος σε λιγότερο από 70 σελίδες. Πολύτιμο συμπλήρωμα και το επίμετρο της ιστορικού, καθηγήτριας στο πανεπιστήμιο της Θεσσαλίας Ρίκας Μπενβενίστε. Ένα βιβλίο που θα έπρεπε να βρει τη θέση του σε κάθε εφηβική βιβλιοθήκη.

Ένα γκράφικ νόβελ που αφηγείται την αληθινή ιστορία μιας κυνηγημένης εβραϊκής οικογένειας που σώθηκε με τη βοήθεια των κατοίκων ενός ολόκληρου χωριού της Κορινθίας στα χρόνια της Γερμανικής Κατοχής.

Η ιστορία που αφηγείται η Μαρίζα Ντεκάστρο θέτει στο επίκεντρό της το ερώτημα: Ποιοι είναι οι άνθρωποι που βοήθησαν τους διωκόμενους Έλληνες Εβραίους κατά τη διάρκεια της Κατοχής; Ήταν υπεράνθρωποι; Κάποιοι ήρωες με τρομερές διασυνδέσεις; Ή μήπως απλοί άνθρωποι που χωρίς να χρειαστεί κάποιος να τους εξηγήσει πολλά πολλά τάχθηκαν αυτονόητα με την πλευρά του καλού. Όχι αόριστα αλλά με πράξεις που, αν και σίγουρα τους γέννησαν φόβο, οδήγησαν στην διάσωση ανθρώπων και μαζί της έννοιας της ανθρωπιάς.

Το βιβλίο ανήκει στο είδος της βιωμένης ιστορικής μαρτυρίας. Τα ιστορικά γεγονότα αποδίδονται μέσα από την καθημερινότητα της ζωής των ανθρώπων, και την προσωπική, υποκειμενική ματιά των ανθρώπων που τα έζησαν.

Ένα μυθιστόρημα βασισμένο σε πραγματικές ιστορίες από το στρατόπεδο συγκέντρωσης Μπέργκεν-Μπέλσεν, καταγεγραμμένες στο Εβραϊκό Μουσείο Ελλάδος, καθώς και σε αυθεντικά αντικείμενα από τη Συλλογή Ολοκαυτώματος του Μουσείου. Η εικονογράφηση έγινε με βάση φωτογραφίες του στρατοπέδου και στοιχεία από τις μαρτυρίες επιζησάντων, που έδωσαν πληροφορίες για την τοπογραφία και τις συνθήκες διαβίωσης τους εκεί.

Αφορμή της αφήγησης ένα από τα εκθέματα του Μουσείου, ένα ζευγάρι ξυλοπάπουτσα: πώς, από ένα δέντρο σε ένα δάσος της Γερμανίας κατέληξαν στην προθήκη του Ολοκαυτώματος στο Εβραϊκό Μουσείο; Μέσα από τη διαδρομή των ξύλινων παπουτσιών, γνωρίζουμε το ανώνυμο παιδί του στρατοπέδου, την προσπάθεια του να επιβιώσει στον απάνθρωπο αυτό τόπο, τα συναισθήματα και τις ανησυχίες του.

Στόχος του βιβλίου είναι να φέρει τα παιδιά σε πρώτη επαφή με το θέμα του Ολοκαυτώματος. Λαμβάνοντας υπόψη την ευαισθησία των παιδιών, παρουσιάζει το Ολοκαύτωμα μέσα από την εμπειρία ενός νεαρού αγοριού, διευκολύνοντας έτσι την εισαγωγή των μαθητών σ’ αυτό το δύσκολο και σημαντικό θέμα. Το βιβλίο μπορεί να λειτουργήσει ως αυτούσιο ανάγνωσμα, ή να χρησιμοποιηθεί στην τάξη, για την προετοιμασία των παιδιών πριν από μια επίσκεψη στο Εβραϊκό Μουσείο. Μπορεί επίσης να βοηθήσει γονείς που επισκέπτονται το Μουσείο με τα παιδιά τους.

Το αυθεντικό ημερολόγιο που κράτησε η μικρή Ροζίνα Ασσέρ Πάρδο τους 18 μήνες που μαζί με την οικογένειά της αναγκάστηκε να κρυφτεί σε ένα σπίτι της Θεσσαλονίκης για να γλυτώσουν από το διωγμό.

Οι γονείς της Ροζίνας, Χαΐμ και Ευγενία Πάρδο, αποφάσισαν να δραπετεύσουν από το γκέτο, μαζί με τα τρία παιδιά τους πέντε, δέκα και δεκατεσσάρων ετών. Ο κίνδυνος μεγάλος, όπως αφηγείται η Ροζίνα: «Αν μας συλλαμβάνανε θα μας εκτελούσαν, και εμάς και όσους μας βοηθούσαν. Κι ακόμη τότε δεν γνωρίζαμε ότι τελικός σκοπός των ναζί ήταν να μας θανατώσουν στην Πολωνία. Κρυφτήκαμε στη Θεσσαλονίκη σε σπίτι χριστιανών συμπολιτών μας, στην καρδιά της πόλης, κοντά στο αρχηγείο των Γερμανών, προστατευμένοι από έναν Αυστριακό... Στην κρυψώνα μας αυτοφυλακιστήκαμε κι η φυλακή μας βάσταξε έναν χρόνο και μισό, 18 ολόκληρους μήνες, 548 ατέλειωτες μέρες από τον Απρίλη του 1943 ως τον Οκτώβρη του 1944.» Από τις πρώτες κιόλας μέρες η Ροζίνα άρχισε να γράφει ένα ημερολόγιο με το ψευδώνυμο Ρούλα Καρακώτσου. Το πραγματικό της όνομα δεν αναφέρεται πουθενά στο παιδικό αυτό κείμενο. Όπως λέει η ίδια: «Φοβόμασταν ακόμη και να προφέρουμε τα ονόματά μας.» Το βιβλίο μεταφέρει όλο το κλίμα της εποχής των διωγμών των Εβραίων της Θεσσαλονίκης με εξαιρετικό τρόπο. Και με τη ματιά της μικρής τότε «Ρούλας Καρακώτσου» αλλά και με την ματιά, μετά από εβδομήντα επτά χρόνια, της Ροζίνας Ασσέρ Πάρδο.

Σε ένα μακρινό νησί τα μέλη μιας μυστικής αδελφότητας προληπτικών πιστεύουν ότι οι μαύρες γάτες φέρνουν γρουσουζιά και αποφασίζουν να τις εξολοθρεύσουν με δηλητήρια, παγίδες και χίλιους δύο απάνθρωπους τρόπους. Σε λίγο έχουν σχεδόν επιτύχει τον σκοπό τους. Μόνο μια μαύρη γάτα έχει απομείνει ζωντανή. Τα μέλη της αδελφότητας είναι αποφασισμένα να τη βρουν και να την εξοντώσουν. Αλλά και η γάτα είναι αποφασισμένη να επιζήσει. Αυτή είναι η ιστορία ενός ανελέητου διωγμού, ενός απελπισμένου έρωτα, μιας πικρής προδοσίας -αυτή είναι η ιστορία της τελευταίας μαύρης γάτας. «Η τελευταία μαύρη γάτα» είναι ένα αλληγορικό μυθιστόρημα για παιδιά που τα εισάγει στις δύσκολες έννοιες του ρατσισμού, της ξενοφοβίας και της δεισιδαιμονίας με πολύ χιούμορ, όμως, και λυρισμό.

Η Έρικα είναι κατά κύριο λόγο ένα εκπαιδευτικό βιβλίο, πολύ ιδιαίτερο και πολύ διαφορετικό. Πρόκειται για την απλή αφήγηση με πολύ λίγα αλλά ουσιαστικά λόγια μιας γυναίκας που επέζησε από το Ολοκαύτωμα επειδή η μητέρα της είχε την ψυχραιμία και την ετοιμότητα να την πετάξει από το τρένο που μετέφερε εκείνη και εκατοντάδες άλλους Εβραίους σε στρατόπεδα συγκέντρωσης. Η Έρικα τότε ήταν μωρό και η μοίρα της προδιαγεγραμμένη, όπως τόσων άλλων. Ωστόσο η γενναία και αποφασιστική στάση της μητέρας της ανέτρεψε αυτό το μοιραίο πεπρωμένο και το μετέτρεψε σε μια υπέροχη ζωή για την κόρη της, τη δική της ζωή που δικαιωματικά της ανήκε, αλλά κάποιοι άλλοι είχαν αποφασίσει να της στερήσουν.

Η δομή του κειμένου είναι τέτοια ώστε τα νοήματα και τα μηνύματα που θέλει να περάσει να γίνονται κατανοητά και στις πιο μικρές ηλικίες και σίγουρα μπορεί να αποτελέσει ένα καλό σημείο αναφοράς για τη συνειδητοποίηση από τα παιδιά έστω και μέρους της ιστορικής περιόδου στην οποία αναφέρεται. Η εξαιρετική εικονογράφηση του Roberto Innocenti συμπληρώνει αυτή την προσεγμένη έκδοση.

Ένα αλληγορικό, ουμανιστικό παραμύθι που βγάζει τη γλώσσα στους αρνητές του Ολοκαυτώματος. Ύμνος στην αγάπη και μια ευαίσθητη απεικόνιση του Ολοκαυτώματος που συγκλονίζει με την αλήθεια, την απλότητα και την ομορφιά της.

Κατά τη διάρκεια του πολέμου, μέσα στο δάσος, ζει ένας ξυλοκόπος με την γυναίκα του. Μέσα σε όλα τα δεινά λόγω της πείνας και της φτώχειας, η αγάπη τους στέκει δυνατή. Κάθε ημέρα βλέπουν τα τρένα που περνούν μεταφέροντας πραμάτειες –τρένα που στην πραγματικότητα μετέφεραν θύματα σε στρατόπεδα συγκέντρωσης. Μια ημέρα, ένας πατέρας που είχε δύο δίδυμα παιδιά, τύλιξε το κοριτσάκι σε μια κουβέρτα και το πέταξε στο δάσος. Η γυναίκα του ξυλοκόπου το μάζεψε και αυτόματα και ασυναίσθητα ξεκίνησε να το αγαπάει, βλέποντας την ζωή της να αλλάζει και να έχει έναν σκοπό. Αρχικά, ο ξυλοκόπος δεν ήθελε το ξένο αυτό παιδί, όμως, η γυναίκα που επέμενε πως η μικρή βρέθηκε στο δρόμο τους για να τους φέρει τύχη, κατάφερε να γίνει μια συμπονετική και δοτική μητέρα, δίνοντας ό,τι μπορούσε. Και επειδή η ιστορία μας είναι παραμύθι, και τα παραμύθια έχουν αίσιο τέλος, ο ξυλοκόπος από διάφορες συγκυρίες κατάφερε να δώσει δίκιο στην γυναίκα του, και να αγαπήσει και αυτός την μικρή, η οποία αυτό το ζευγάρι γνώρισε ως πραγματικούς της γονείς, και δεν ξέχασε ποτέ ποιοι ήταν οι άνθρωποι που την μεγάλωσαν!

Η βιογραφία της Άννας Φρανκ ενός προσώπου-συμβόλου για το Ολοκαύτωμα, αλλά και για τη δύναμη της μαρτυρίας ενάντια στη λήθη ζωντανεύει με τη μορφή του γκράφικ νόβελ. Πρόκεται για μία βιογραφία γραμμένη από τον Σιντ Γιάκομπσον, εικονογραφημένη από τον Έρνι Κολόν σε μετάφραση της Μαρίζα Ντεκάστρο που εκδίδεται σε συνεργασία με το μουσείο «Σπίτι της Άννας Φρανκ» στο Άμστερνταμ.

Η Άννα Φρανκ έγραφε το ημερολόγιό της από τις 12 Ιουνίου 1942 μέχρι την 1η Αυγούστου 1944, ενώ κρυβόταν μαζί με την οικογένειά της. Σκόπευε να το εκδώσει. Ακούγοντας τον εξόριστο στο Λονδίνο Ολλανδό Πρέσβη να ανακοινώνει μέσα από το ραδιόφωνο πως μετά τη λήξη του πολέμου θα αναζητούσε ντοκουμέντα (ημερολόγια, γράμματα κ.ά) για τα εγκλήματα της γερμανικής κατοχής, είχε μάλιστα ξεκινήσει να το επιμελείται για να το εκδώσει. Δεν πρόλαβε… Ωστόσο, το ημερολόγιο της κράτησε για πάντα ζωντανή τη μνήμη της, καθώς και τη μνήμη των εκατομμυρίων θυμάτων του Ολοκαυτώματος.

Το κόμικ ξεκινάει με την ιστορία των γονιών της Άννας στην ταραγμένη Ευρώπη μετά το τέλος του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου, συνεχίζει με τη γέννηση της Άννας που συμπίπτει με την άνοδο του εθνικοσοσιαλισμού και κορυφώνεται με την έκρηξη του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Το βιβλίο κλείνει µε τη µαρτυρία του µοναδικού επιζώντα της οικογένειας, του πατέρα της Άννας, ο οποίος περιγράφει την ανακάλυψη και δηµοσίευση του ηµερολογίου.

Η έκδοση αυτή είναι ο κατάλογος της ομώνυμης έκθεσης που εγκαινιάστηκε το 2003 στο Εβραϊκό Μουσείο Ελλάδος. Περιέχει τις ιστορίες 19 ελληνόπουλων εβραϊκού θρησκεύματος που κατά τη διάρκεια της Κατοχής κρύφτηκαν και κατάφεραν να γλυτώσουν. Οι ιστορίες τους ζωντανεύουν την Κατοχή σε όλη την Ελλάδα, τις διαφορετικές συνθήκες που επικρατούσαν από πόλη σε πόλη και από περιοχή σε περιοχή. Αφηγούνται ακόμη την εναγώνια επινοητικότητα που οι γονείς και οι οικογένειες αυτών των παιδιών αναγκάστηκαν να επιδείξουν προκειμένου να τα διαφυλάξουν. Τέλος, ζωντανεύουν τη διαφορετική στάση που κράτησε ο περίγυρός τους, σε άλλες περιπτώσεις προσφέροντας πολύτιμη βοήθεια, και σε άλλες περιπτώσεις επιτείνοντας τους διωγμούς και τις δυσκολίες τους. Η έκδοση περιέχει πλούσιο πρωτότυπο φωτογραφικό υλικό που σκιαγραφεί τη ζωή, τις οικογενειακές σχέσεις και την κουλτούρα των Ελλήνων Εβραίων μέσα στον 20ο αιώνα.

Ένα μυθιστόρημα που βασίζεται στις οικογενειακές αναμνήσεις της συγγραφέως, κόρης επιζώντα του Άουσβιτς και ταυτόχρονα αποτελεί καρπό της προσωπικής αναζήτησης της για τη φύση του ρατσισμού. Έτσι, ενώ η ιστορία εστιάζει κυρίως στις περιπέτειες μιας εβραϊκής οικογένειας από τη Θεσσαλονίκη κατά τη διάρκεια του διωγμού της Κατοχής, βάζει μέσα στο κάδρο και την ιστορία των Ελλήνων Ρομά, ενός πληθυσμού που επίσης γνώρισε διώξεις κατά τη διάρκεια της Κατοχής, αλλά και πέρα από αυτή.

Η ιστορία ξεκινάει από τη Θεσσαλονίκη το 1917. Οι φλόγες ζώνουν την εβραϊκή συνοικία. Η Μπενούτα με τα παιδιά της βρίσκονται στο σπίτι. Ένας Τσιγγάνος, ο Αγγελής, τους διασώζει την τελευταία στιγμή. Τους μεταφέρει στον καταυλισμό του, μακριά απ' τον όλεθρο. Μεγάλο μέρος της πόλης καταστρέφεται. Ένα πολύτιμο κόσμημα σώζεται. Ένα κειμήλιο που συνδέει ανθρώπους και γεγονότα. Εβραίους και Τσιγγάνους. Δυο λαούς με διαφορετική κοσμοαντίληψη αλλά με πεπρωμένο κοινό. Πόλεμος, ναζιστική θηριωδία, Άουσβιτς. Οι σκληρές σελίδες του Ολοκαυτώματος. Η οδύσσεια ενός βραχιολιού.